19 mayıs ne demek?

Olaylar

639 - Chieh-she-shuai ve yandaşları, Tang İmparatoru Tai Tsung'un yazlık sarayı olan Chiucheng Sarayı'nı bastılar.
1515 - Kemah Kuşatması
1884 - Ringling Kardeşler, ABD Baraboo'da ilk sirklerini açtılar. 1919'da Ringling Bros. and Barnum & Bailey Sirki ile birleştiler.
1897 - Oscar Wilde, 1895'ten beri "ahlak dışı yaşam" suçlamasıyla kürek cezası çekmekte olduğu Reading Zindanı'ndan çıktı.
1910 - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'ya yaklaştı.
1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu Müfettişi olarak Anadolu'ya Samsun'dan ayak basması ve Millî Mücadele'yi başlatması.
1924 - Musul sorunuyla ilgili Türk-İngiliz heyetleri arasında, "Haliç Konferansı" diye adlandırılan görüşmeler başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.
1934 - Bulgaristan'da faşistler darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1935 - Frankfurt - Darmstadt arasında ilk Autobahn açıldı.
1938 - Atatürk, son defa Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerini izledi ve Hatay sorunu ile ilgili olarak -rahatsızlığına rağmen- Güney gezisine çıktı.
1940 - İstanbul’da Dolmabahçe Stadı’nın temeli atıldı.
1943 - Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
1968 - Türkiye İşçi Partisi'nin Kayseri'deki toplantısına saldırıldı; konuşmacılar yaralandı, bayrak ve flamalar yırtıldı.
1975 - ABD Senatosu, Türkiye'ye silah ambargosunun kaldırılmasını kararlaştırdı.
1979 - 1 Mayıs günü sokağa çıktıkları için tutuklanan Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Behice Boran ve 330 partili serbest bırakıldı.
1981 - Türkiye'de Atatürk Yılı kutlamaları kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı Kenan Evren tarafından "19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi ve ülkenin her yerinde törenler yapıldı.
1981 - Atatürk'ün Selânik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından hizmete açıldı. Atatürk Orman Çiftliği'nde, Atatürk'ün evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Samsun'da gençlere seslendi: "Gerici, bölücü, yıkıcı ve aşırı değil; yapıcı, yaratıcı, dengeli ve yurdunu, ulusunu her şeyden çok seven, Atatürk gibi seven gerçek Atatürkçüler olunuz."
1982 - Türkiye, Fransa'dan Yılmaz Güney'in iadesini istedi.
1989 - Kadın Kurultayı toplandı. İlk kez kapalı bir salonda yapılan kadın toplantısına yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı.
1990 - Polis, Kadıköy'de bir eve baskın düzenledi. Çıkan çatışmada, Hatice Dilek Aslan ve İsmail Oral öldü.
1991 - Hırvatistan'da referandum yapıldı. Halkın %94’ü bağımsızlık için oy kullandı. Referanduma katılım oranı %86 oldu.
1993 - Atatürkçü Düşünce Derneği resmen kuruldu.
2000 - Fiji’de, silahlı bir grup parlamento binasını basıp, Başbakan Mahendra Chaudhry ile 7 bakanı rehin alarak darbe yaptı.
2004 - ABD işgal güçleri, Irak’ın batısındaki Ramadi kentinde bir eve düzenlediği bombalı saldırıda 45 kişiyi öldürdü.
2006 - Türkiye Gençlik Birliği kuruldu.
2011 - Kütahya Simav'da 5.9 şiddetinde bir deprem oldu. 3 kişi hayatını kaybetti, 120 kişi yaralandı.

Doğumlar

1584 - Miyamoto Musaşi, Japon kılıç üstadı (ö. 1645)
1701 - Alvise Giovanni Mocenigo, Venedik Dükü (ö. 1778)
1762 - Johann Gottlieb Fichte, Alman filozof (ö. 1814)
1881 - Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu (ö. 1938) (19 Mayıs, onun Samsun'a çıktığı güne atfedilmiş sembolik doğum günüdür.)
1890 - Ho Şi Mingh, Vietnam bağımsızlık hareketinin lideri (ö. 1969)
1910 - Burhan Arpad, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1994)
1911 - Ahmet Orhan Arda, Türk yüksek mimar ve Anıtkabir mimarlarından (ö. 2003)
1914 - Max Perutz, Avusturyalı-İngiliz moleküler biyolog (ö. 2002)
1919 - Georgie Auld, Amerikalı Tenor Saksofon ve Klarnet müzisyeni, grup lideri (ö. 1990)
1921 - Daniel Gélin, Fransız sinema oyuncusu (ö. 2002)
1923 - Peter Lo Sui Yin, Malezyalı siyasetçi (ö. 2020)
1925 - Malcolm X, Amerikalı siyahi lider (ö. 1965)
1925 - Pol Pot, Kamboçyalı komünist lider (ö. 1998)
1946 - Antonio Gasset, İspanyol gazeteci, televizyon sunucusu ve sinema eleştirmeni
1947 - David Helfgott, Avustralyalı piyanist
1950 - Anne Brasseur, Lüksemburglu siyasetçi
1954 - Gürbüz Çapan, Türk siyasetçi ve Esenyurt Kurucu Belediye Başkanı
1954 - Nükhet Duru, Türk pop şarkıcısı
1962 - Serpil Çakmaklı, Türk sinema oyuncusu
1966 - Polly Walker, İngiliz oyuncu
1972 - Özcan Deniz, Türk şarkıcı, besteci, oyuncu ve yönetmen
1973 - Bülent İnal, Türk oyuncu
1973 - Servet Kocakaya, Türk müzisyen
1974 - Emma Shapplin, Fransız soprano
1974 - Zhang Jin, Çinli dövüş sanatçısı
1975 - Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci
1975 - Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı
1975 - Kentaro Sakai, Japon futbolcu
1975 - Ozan Güven, Türk oyuncu
1976 - Åsa Westlund, İsveçli politikacı
1976 - Kevin Garnett, Amerikalı basketbolcu
1976 - Todor Yançev, Bulgar futbolcu
1977 - Manuel Almunia, İspanyol futbolcu
1977 - Natalia Oreiro, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu
1977 - Muharem Bazdulj, Sırp ve Boşnak yazar ve gazeteci
1978 - Marcus Bent, İngiliz futbolcu
1979 - Andrea Pirlo, İtalyan futbolcu
1979 - Bérénice Marlohe, Fransız oyuncu ve manken
1979 - Diego Forlán, Uruguaylı futbolcu
1979 - Koray Avcı, Türk futbolcu
1979 - Aysu Baçeoğlu, Türk Pop Müziği sanatçısı ve manken
1980 - Daniel Ngom Kome, Kamerunlu futbolcu
1980 - Demet Evgar, Türk oyuncu
1980 - Moeneeb Josephs, Güney Afrikalı futbolcu
1981 - Doğukan Manço, Türk şarkıcı ve DJ
1981 - Isabella Ragonese, İtalyan oyuncu
1981 - Luciano Figueroa, Arjantinli futbolcu
1981 - Yo Gotti, Amerikalı rapçi
1983 - Eve Angel, Macar pornografik film oyuncusu
1983 - Facundo Erpen, Arjantinli futbolcu
1983 - Yağmur Atacan, Türk oyuncu
1984 - Jesús Dátolo, Arjantinli millî futbolcu
1984 - Julius Wobay, Sierra Leoneli millî futbolcu
1985 - Jon Kortajarena, Bask model ve aktör
1985 - Tom Budgen, Hollandalı profesyonel güreşçi
1985 - Yavuz Özkan, Türk futbolcu
1986 - Alessandro De Marchi, İtalyan profesyonel yol ve pist bisiklet yarışçısı
1986 - Dame Traoré, Katarlı futbolcu
1986 - Mario Chalmers, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1987 - Waldemar Sobota, Polonyalı futbolcu
1988 - Antonija Sandrić, Hırvat basketbolcu
1989 - Alex Cisak, Polonya asıllı Avustralyalı futbolcu
1989 - Dulcita Lieggi, Dominikli manken ve oyuncu
1990 - Víctor Ibarbo, Kolombiyalı futbolcu
1991 - Álvaro Giménez, İspanyol futbolcu
1991 - Moses Sumney, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1992 - Eleanor Tomlinson, İngiliz aktris
1992 - Marshmello, Amerikalı elektronik müzik yapımcısı ve DJ
1992 - Mehdi Zeffane, Fransız futbolcu
1992 - Ola John, Hollandalı oyuncu
1992 - Sam Smith, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1993 - João Schmidt, Brezilyalı futbolcu
1993 - Josef Martínez, Venezuelalı futbolcu
1994 - Alberto Munarriz, İspanyol su topu oyuncusu
1994 - Carlos Guzmán, Meksikalı futbolcu
1994 - Cristian Benavente, Perulu futbolcu
1994 - Gabriela Guimarães, Brezilyalı voleybol oyuncusu
1994 - Shogo Nakahara, Japon futbolcu
1995 - Yahya Hassan, Filistin kökenli Danimarkalı şair ve aktivist (ö. 2020)
1996 - Brenna Harding, Avustralyalı aktris
1996 - Joao Rodríguez, Kolombiyalı futbolcu
1996 - Sarah Grey, Kanadalı oyuncu
2002 - Başar Oktar, Türk artistik buz patenci

Ölümler

639 - Chieh-she-shuai, (Kürşad) Göktürk Hükümdarı Çuluk Kağan'ın küçük oğlu (d.?)
1102 - Stephen, Blois kontu (d. 1045)
1125 - II. Vladimir Monomak, Rus Knezi (d. 1053)
1218 - IV. Otto, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1175)
1296 - V. Celestinus, 5 Temmuz 1294-13 Aralık 1294 arasında görev yapan papadır (d. 1209)
1389 - Dmitri Donskoy, 1359'dan itibaren Moskova Büyük Prensi ve 1363'ten itibaren Vladimir Büyük Prensi olarak ölümüne kadar hükmetmiştir (d. 1350)
1526 - Go-Kashiwabara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 104. İmparatoru (d. 1462)
1536 - Anne Boleyn, İngiltere Kraliçesi (VIII. Henry'nin 2. karısı ve I. Elizabeth'in annesi) (d. 1501)
1647 - Sebastiaen Vrancx, Flaman ressam (ö. 1573)
1762 - Francesco Loredan, Venedik Cumhuriyeti'nin 106. Dükası (d. 1685)
1795 - James Boswell, İskoç avukat ve biyografi yazarı (Dr. Samuel Johnson'ın ("Sözlük Johnson") biyografi yazarı) (d. 1740)
1825 - Henri de Saint Simon, Fransız filozof ve iktisatçı (d. 1760)
1859 - Heinrich Zollinger, İsviçreli botanikçi (d. 1818)
1864 - Nathaniel Hawthorne, Amerikalı yazar (d. 1804)
1895 - Jose Julian Marti, Kübalı şair ve yazar (Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü) (d. 1853)
1898 - William Ewart Gladstone, İngiliz politikacı ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1809)
1904 - Camsetci Tata, Hint sanayici (d. 1839)
1918 - Ferdinand Hodler, İsviçreli ressam (d. 1853)
1927 - Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Türk yazar, diplomat ve Millî Edebiyat Akımı'nın öncülerinden (d. 1870)
1932 - Charles Wallace Richmond, Amerikalı ornitolog (d. 1868)
1935 - T. E. Lawrence (Arabistanlı Lawrence), İngiliz arkeolog, asker, casus ve yazar (d. 1888)
1936 - Muhammad Marmaduke Pickthall, Batılı İslam yazarı (d. 1875)
1939 - Ahmet Ağaoğlu, Türk siyaset adamı, hukukçu, yazar ve gazeteci (d. 1869)
1945 - Philipp Bouhler, Alman (Nazi) asker (d. 1889)
1946 - Booth Tarkington, Amerikalı oyun ve roman yazarı (d. 1869)
1958 - Ronald Colman, İngiliz aktör (d. 1891)
1969 - Coleman Hawkins, Amerikalı saksofoncu (d. 1904)
1973 - Osman Fuad Efendi, Osmanlı Hanedanı'ndan şehzade (d. 1895)
1986 - Behçet Uz, Türk doktor (d. 1893)
1994 - Jacques Ellul, Fransız filozof, sosyolog ve amatör ilahiyatçı (d. 1912)
1994 - Luis Ocaña, İspanyol bir yarış bisikletçisiydi (d. 1945)
1994 - Jacqueline Kennedy Onassis, 35. Amerika Birleşik Devletleri başkanı John F. Kennedy'nin dul eşi (d. 1929)
1998 - Sōsuke Uno, Japon siyasetçidir (d. 1922)
2001 - Aleksey Petroviç Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı (d. 1916)
2002 - Leyla Yeniay Köseoğlu, Türk siyasetçi ve Anavatan Partisi kurucu üyesi (d. 1926)
2009 - Andrey Yevgenyeviç İvanov, Sovyet-Rus millî futbolcu (d. 1967)
2009 - Herbert York, Amerikalı nükleer fizikçi (d. 1921)
2009 - Robert F. Furchgott, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1916)
2011 - Garret FitzGerald, İrlandalı siyasetçi (d. 1926)
2011 - Kathy Kirby, İngiliz şarkıcı (d. 1938)
2011 - Paul Henze, Amerikalı strateji uzmanı, tarih ve jeopolitik doktoru (d. 1924)
2013 - Murat Öztürk, Türk akrobasi pilotu ve haber muhabiri (d. 1953)
2014 - Jack Brabham, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1926)
2015 - Burhan Muhammed, Endonezyalı diplomat ve bürokrat (d. 1957)
2015 - Happy Rockefeller, Amerikalı hayırsever ve Rockefeller ailesi mensubu (d. 1926)
2016 - Alexandre Astruc, Fransız yönetmen (d. 1923)
2017 - Kid Vinil, Brezilyalı şarkıcı, radyo yayıncısı, besteci ve gazeteci (d. 1955)
2017 - Noşirvan Mustafa, Iraklı Kürt entelektüel politikacı ve yazar (d. 1944)
2017 - Rich Buckler, Amerikalı çizgi roman sanatçısı ve çizer (d. 1949)
2017 - Stanislav Petrov, Sovyet asker (d. 1939)
2018 - Bernard Lewis, İngiliz asıllı Amerikalı tarihçi (d. 1916)
2018 - Harvey Hall, Amerikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1941)
2018 - Houmane Jarir, Faslı millî futbolcu (d. 1944)
2018 - Maya Jribi, Tunuslu siyasetçi (d. 1960)
2018 - Reggie Lucas, Amerikalı müzisyen, söz yazarı ve müzik yapımcısı (d. 1953)
2019 - Carlos Altamirano, Şilili siyasetçi, eski atlet, hukukçu ve yazar (d. 1922)
2019 - Amédée Grab, İsviçreli Roma Katolik piskopos (d. 1930)
2019 - Nickey Iyambo, Namibyalı siyasetçi ve fizikçi (d. 1936)
2020 - Annie Glenn, Amerikalı aktivist ve hayırsever (d. 1920)
2020 - Ken Nightingall, İngiliz ses mühendisi (d. 1928)
2020 - Gil Vianna, Brezilyalı siyasetçi ve bürokrat (d. 1965)
2020 - Ravi Zacharias, Hindistan doğumlu Kanadalı-Amerikalı Hristiyan apolojesti (d. 1946)
2021 - Alix Dobkin, Amerikalı folk müzik şarkıcısı (d. 1940)
2021 - Piet van Eijsden, Hollandalı tenisçi (d. 1936)
2021 - Lee Evans, Amerikalı kısa mesafe koşucusu ve aktivist (d. 1947)
2021 - Jagannath Pahadia, Hint siyasetçi (d. 1932)
2021 - Tatyana Protsenko, Sovyet-Rus oyuncudur (d. 1968)
2021 - Ebubekir Şekau, Nijeryalı Boko Haram'ın lideri (d. 1965)
2021 - Oğuz Yılmaz, Türk şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1968)
2022 - Şehrazad Alam, Pakistanlı kadın seramik sanatçısı (d. 1948)